صالح بن مسرح تمیمی۱ - معرفی اجمالیصالح بن مسرّح تمیمی، پیشوای خوارج صفریه، و نخستین کسی است که از میان آنان سر به شورش برداشت. او مردی عابد، پرهیزکار، خاشع و زردچهره بود و از این‌رو، پیروانش را صفریه (منسوب به صفر؛ یعنی زردی) خواندند. زردی چهره، نشانه یارانش بود، چرا که در اثر کثرت عبادت و روزه‌داری چهره‌هایشان زرد شده بود. صالح در شهر «دارا» در ناحیه جزیره سکونت داشت، اما میان مناطق موصل و نصیبین در رفت‌وآمد بود. وی یارانی داشت که برای آنان قرآن می‌خواند و‌اندرزشان می‌داد. آن‌گاه آنان را به قیام علیه حکومت و نپذیرفتن ستم و جهاد با مخالفان فرا خواند. یارانش به خواسته وی پاسخ مثبت دادند. در این میان، شبیب بن یزید شیبانی نیز نزد وی آمد و فرمانده سپاه او شد. عاقبت میان شبیب و امیر ناحیه جزیره، محمد بن مروان، جنگ‌هایی در نزدیکی موصل در گرفت که صالح در یکی از آنها به قتل رسید و پس از او شبیب بن یزید شیبانی پیشوایی خوارج را بر عهده گرفت. ۲ - پانویس۳ - منبععبدالسلام ترمانینی، رویدادهای تاریخ اسلام، ترجمه پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی، ج۱، ص۲۳۹. |